Co to astygmatyzm – przyczyny, objawy, leczenie

Do częstych wad wzroku zalicza się astygmatyzm, który towarzyszy nierzadko innym na przykład krótkowzroczności. Czym dokładnie jest i jakie są przyczyny jego powstania? Jakie wyróżnia się rodzaje przypadłości? Czym się objawia astygmatyzm? Jak przebiega leczenie i od czego zależy? Lepsze będą soczewki kontaktowe czy okulary korekcyjne? Jakie pomiary wykonuje optometrysta, aby zdiagnozować wadę wzroku? Sprawdzamy!

Co to astygmatyzm?

Astygmatyzm nazywany również niezbornością rogówkową jest wadą wzroku, która polega na zniekształceniu widzenia. Przyczyną jest niesymetryczność rogówki oka. Ponieważ dochodzi do różnic mocy dla przekrojów układu optycznego, nie jest możliwe stworzenie miejscowego obrazu na siatkówce. Często też współwystępuje z krótkowzrocznością lub dalekowzrocznością. Nierzadko występuje postać mieszana. Co ciekawe, występuje u każdego. Wynosi 0,5 dioptrii. Do 1 jest niski, do 2 umiarkowany a ponad 3 to wysoki.

Wyróżnia się astygmatyzm regularny, który dzieli się na:

• Regularny prosty – w przekroju pionowym rogówka jest bardziej stroma. W ten sposób dochodzi do załamania światła w pionowej pozycji
• Regularny odwrotny – pojawia się przy większym w poziomie załamaniu światła
• Regularny skośny – mieści się między powyższymi

Istnieje ponadto klasyfikacja kliniczna. Ze względu na lokalizację ognisk w głównych przekrojach wyróżnia się astygmatyzm: krótkowzroczny zwykły, krótkowzroczny złożony, nadwzroczny zwykły, nadwzroczny złożony oraz mieszany.

Przyczyny rozwoju wady wzroku

Zazwyczaj przyczyny są wrodzone i dziedziczne. Dzieje się tak, dlatego że rogówka, czyli powierzchnia oka bądź soczewka za nią nie ma zwykłego kształtu w formie kuli, ale jest spłaszczona. W ten sposób dochodzi do rozproszenia światła, które wpada do oka i nie koncentruje się właściwie na siatkówce. Wówczas obraz jest rozmyty. Astygmatyzm nieregularny może być spowodowany urazem oka. Do przyczyn zalicza się poza tym tak zwany stożek rogówki. Jest to choroba, która zmienia kształt rogówki na stożek. Wówczas wymagana jest korekcja wzroku z użyciem soczewek korekcyjnych czy zabiegu.

Objawy astygmatyzmu

Nieleczony astygmatyzm może powodować zmęczenie oczu. Oto najczęstsze objawy astygmatyzmu:

• Zamazane widzenie – zarówno z bliska, jak i z daleka
• Dolegliwości oczne
• Bóle głowy
• Widzenie jak za mgłą – z bliska i daleka
• Inne widzenie gwiazd – jako plamek
• Mrużenie oczu
• Tarcie oczu
• Łzawienie, pieczenie i swędzenie
• Mylenie liter
• Zmęczenie przy czytaniu

Dodatkowo osoba z astygmatyzmem widzi linie proste jako krzywe, przekrzywia głowę i często mruga.  Pojawia się też trudność z ostrym widzeniem linii poziomych i pionowych oraz ogólne zmęczenie oczu. Wpływa to na koncentrację oraz poziom rozumienia czytanej treści. Wreszcie objawia się zaburzeniami poczucia przestrzeni, przez co kontury są nieostre.

Jak przebiega leczenie astygmatyzmu?

Astygmatyzm oka można łatwo wyleczyć za pomocą:

• Okularów korekcyjnych
• Soczewek kontaktowych
• Operacji (laserowej korekcji wzroku)

Nie wszystkie metody są porównywalne. Osoby powyżej 40 lat powinny na przykład nosić soczewki wielo- lub dwuogniskowe. W przypadku wątpliwości warto skorzystać z pomocy optometrysty. Konsultacja pozwalająca na wybór korekcji często składa się z:

• Pomiaru refrakcji
• Powstania modelu widzenia
• Pomiaru i sprawdzenia widzenia w obu oczach oraz akomodacji
• Pomiaru mocy refrakcji oraz krzywizny rogówki
• Pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego
• Topografii rogówki
• Pomiaru grubości rogówki