Jak powstają epiprotezy oczne?

Przy niewykształconej albo uszkodzonej gałce ocznej niezbędne może okazać się wykonanie protezy lub epiprotezy ocznej. Nie tylko ze względów estetycznych – u dzieci są konieczne, aby struktury oczodołowe i tym samym cała twarzoczaszka mogły prawidłowo się rozwijać. U dorosłych proteza zapobiega natomiast m.in. kurczeniu się oczodołu. Przyjrzyjmy się bliżej, jak powstają epiprotezy oczne: akrylowe, szklane i druku 3D.

Epiproteza oczna wykonana z akrylu

Każda proteza oczna, niezależnie od rodzaju, powstaje na indywidualne zamówienie. Pierwszym krokiem jest pobranie wycisku oczodołu, co umożliwia stworzenie formy. W przypadku protez akrylowych drugim krokiem jest wykonanie odlewu. Następnie protezę szlifuje się ręcznie, aby idealnie dopasować ją do kształtu oczodołu, a jednocześnie zachować właściwą ruchomość powieki górnej oraz uzyskać wysokość szpary powiekowej (przestrzeń między górną a dolną powieką) zbliżoną do drugiego oka. Kolejnym etapem jest dobór koloru tęczówki oraz malowanie epiprotezy.

Zaletą akrylowych protez oka jest duża odporność na uszkodzenia mechaniczne, gładka dzięki szlifowaniu i lakierowaniu powierzchnia oraz fakt, że przejmują temperaturę ciała pacjenta – są to protezy tzw. ciepłe, a więc nie ulegają gwałtownemu wychłodzeniu. Przez to są przyjemniejsze w stosowaniu. Są cienkie, a jednocześnie mogą być modyfikowane, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Epiprotezy oczne szklane

Drugim, najpopularniejszy rodzajem są epiprotezy szklane. Mają gładką powierzchnię, która jest odporna na zarysowania, a jednocześnie dzięki temu, że jest pozbawiona porów, także na gromadzenie się białek, które mogą być przyczyną pojawienia się reakcji alergicznej. Taka proteza jest optymalnie zwilżana przez płyn łzowy, a połysk sprawia, że wygląda naturalniej.

Ich produkcja wygląda podobnie jak produkcja innych wyrobów szklanych. Wstępną kszatłkę protezy poddaje się obróbce cieplnej przy użyciu palnika. Jednak z tego względu znacznie trudniej skorygować np. wielkość protezy. Trzeba również uważać, aby podczas czynności pielęgnacyjnych, zdejmowania lub zakładania protezy nie dopuścić do jej stłuczenia. W przeciwieństwie do protez akrylowych tęczówka ze źrenicą sieć naczyń spojówki i twardówki oraz zabarwienie twardówki są wtapiane w powierzchnię protezy.

Epiprotezy 3D

Choć protezy i epiprotezy oczu z akrylu i szkła wykonuje się ręcznie, dzięki nowoczesnym technologiom możliwe jest stworzenie protezy oczu również za pomocą drukarki 3D. W tym przypadku wykonuje się precyzyjny skan oczodołu, który umożliwia doskonałe odwzorowanie wszystkich struktur. Następnie wykonuje się zdjęcie drugiego oka, które posłuży za wzorzec na protezę naczyń twardówki i spojówki oraz tęczówki. Protezy oczne tego typu wykonywane są komercyjnie jedynie w pracowni Next Eye Prosthesis i ośrodkach z nią współpracujących.

Następnie dane łączone są z obrazem zdrowego oka i na tej podstawie tworzony jest model 3D, z fotograficznym wzorem tęczówki i sieci naczyń. Ostatecznie protezę drukuje się za pomocą specjalnej metody druku. Tak przygotowana proteza wymaga jedynie drobnych wykończeń, a jej idealna kopia może być odtworzona z dysku. To wszystko sprawia, że epiprotezy 3D są bardzo wygodne, idealnie imitują oko, są bezpieczne i powtarzalne.